خوردن غذاهای محلی در مسافرت به اندازه دیدن جاهای تاریخی و توریستی مهم است. حتی بعضیها رفتن به موزه و بنای تاریخی را نادید میگیرند، اما از غذای سفر نمیگذرند. برای مثال اگر آنهایی که به اصفهان میروند بریانی نخورند انگار تا به حال در این شهر نبودهاند؛ یا اگر خورش ماست را امتحان نکنند، اصفهان رفتن یا نرفتشان با هم فرقی ندارد. اگرچه این شهر را به این دو غذا میشناسند، اما غذاهای سنتی اصفهان بیشتر از این حرفهاست.
بریانی اصفهان
به خاطر سینی بزرگی که برای پخت بریانی اصفهان به کار برده میشود نمیتوان آن را در خانه به خوبی رستورانها پخت. بیشتریها اولین بار به محض دیدن یک پرس بریانی تصور میکنند با شکم گرسنه قرار است از رستوران بیرون بروند، اما وقتی لقمه آخر را در دهان میگذارند تازه متوجه سنگینی غذا میشوند.
این غذا از گوشت گوسفند و جگرسفید چرخ شده درست میشود. وقتی این دو را سرخ کردند به همراه گردو و خلال بادام وسط یک نان سنگک میگذارند. بعضی از رستورانها در کنار این غذا یک تلیت آبگوشت کشک هم به مسافر میدهند تا معنای واقعی غذای محلی اصفهان را درک کند.
در بریانیهای اصیل به همراه دایره گوشت روی نان، به اندازه دو قاشق غذاخوری جگر سفید یا گاهی شش و دنبه پخته و چرخشده هم گذاشته میشود. بهترین بریانی اصفهان را میشود در این رستورانها پیدا کرد:
بریانی حاج محمود شفاعت: رستورانی بسیار قدیمی در خیابان مجلسی، نزدیک به حمام شیخبهایی که به بازار ریسمون معروف است.
بریانی شاد: در نزدیکی میدان نقش جهان، خیابان دروازه دولت، ابتدای خیابان طالقانی.
بریانی اعظم: بریانی اعظم سه شعبه دارد که بسته به محل اقامتمان میتوانیم به نزدیکترین آن سر بزنیم. شعبه خیابان کمال اسماعیل در نزدیکی سیوسه پل و خواجو، شعبه مسجد سید و شعبه دروازه دولت نزدیک به میدان نقش جهان.
خورش ماست اصفهان
بیشتر مسافران وقتی کلمه خورش ماست را میشنوند تصور میکنند اصفهانیها از ماست به عنوان یک خورش روی برنج استفاده میکنند. وقتی ترکیب آن را میپرسند هم باز به امتحان این غذای معروف اصفهان ترغیب نمیشوند، اما زمانی که یک کاسه از آن را میخورند، نظرات قبلی را پس میگیرند.
خورش ماست یک دسر بعد از غذاست که با گوشت گردن بدون استخوان، ماست چکیده، زرده تخم مرغ و زعفران پخته میشود. اگر قرار باشد بهترین خورش ماست اصفهان را امتحان کنیم باید به رستوران شهرزاد ( خیابان عباسآباد) که جزو بهترین رستوران های اصفهان هم هست، برویم. اینجا بهترین غذاهای محلی اصفهان سرو میشود و اگر دیر برسیم ممکن است مجبور شویم مدتی منتظر خالی شدن صندلی بمانیم.
بعد از شهرزاد، خورش ماست حاج بهزاد در خیابان مولوی و خورش ماست دادا در خیابان خواجه عمید مشهور هستند.
حلیم بادمجان
یکی دیگر از غذاهای محلی اصفهان حلیم بادمجان است. بیشتر ساکنان تهران حلیم بادمجان را بدون گوشت میپزند و اسم آن را کشک و بادمجان میگذارند، اما مردم اصفهان گوشت گردن را هم به آن اضافه میکنند. بعضی از شهرها همین غذا را با عدس میپزند که رنگ آن تیره میشود. این غذای محلی اصفهان را که جزو غذاهای شیرازی هم هست، میتوان در سه رستوران معروف شهر امتحان کرد:
رستوران ماه: بالاتر از میدان نقش جهان در خیابان احمد آباد.
رستوران بختیاری: خیابان فروغی.
آش شیرازی: خیابان بزرگمهر، چهارراه نورباران.
حلیم عدس
دعوا بین حلیم با شک و نمک دعوای دور و درازی است. شما حلیم را با شکر میخورید یا با نمک؟ اصفهانیها حلیم را با عدسی میخورند. یعنی عدس پخته و چرخ شده چرب را روی حلیم میریزند و به لهجه خودشان به آن حلیماعدس میگویند.
رستورانهایی که در بالا به آن اشاره شد، حلیم و عدسهای معروفی هم میفروشند. البته در این رستورانها انواع آشهای دیگر مثل آشماش یا همان آش شله قلمکار هم فروخته میشود، ولی اگر صرفا بخواهیم آش رشته بخوریم بهتر است به هتل عباسی برویم.
دوغ و گوشفیل
«ترکیب شور و شیرین؟ هرگز.» بیشتر افراد وقتی اسم این میانوعده را میشنوند از آن فرار میکنند اما آنهایی که دربرابر طعمهای جدید مقاومت نمیکنند میفهمند این ترکیب نه تنها مزه بدی ندارد، بلکه بسیار هم خوشمزه است.
کیفیت دوغ و گوشفیلی که میخوریم تاثیر زیادی بر تصمیمگیری درباره طعم آن دارد. مثلا اگر به اولین مغازهای که رسیدیم یک لیوان دوغ با گوشفیل سفارش دهیم ممکن است از انتخاب خود پشیمان شویم. به جای آن میشود بعد از گشتن در میدان نقش جهان سری به بازارقنادها و بعد حجره چاه حج میرزا زد. بیشتر مشتریهای این حجره فقط به خاطر خوردن دوغ و گوشفیل واردش میشوند.
ذائقه شیرین پسند اصفهانیها به اینحا ختم نمیشود. در اصفهان به جای گوشفیل، باقلوا و دوغ هم میفروشند. بهترین دوغ و باقلوای اصفهانی را میتوانیم در شمال شهر و ابتدای خیابان حکیمنظامی امتخان کنیم. باقلوای اصفهان از نظر طعم و شکل تفاوت زیادی با دیگر باقلواهای ایران دارد.
غذاهای مدرن را کجا بخوریم؟
حتما در برنامه مسافران یک روز گردش در جلفا و کلیسای وانک وجود دارد. رستورانها و کافههای امروزی زیادی در این محله هستند که معروفترینشان هرمس است. در همین محله میتوان سری هم به شربتخانه فیروز زد؛ از بهترین کافه های اصفهان زد و در لیوانهای قدیمی آن شربت سکنجبین یا دیگر شربتها را امتحان کرد.
دیگر غذاهای سنتی اصفهان
اصفهانیها غذاهای دیگری هم دارند که لزوما در رستوران پخته نمیشود. برای مثال بسیاری از آنها عقیده دارند باید شب سال نو ماشپلو بخورند. این غذا که از غذاهای سنتی اصفهان است، اگرچه ترکیبات دمپخت ماش را دارد، اما درواقعا برنج آن دمکرده و به همراه شکر صرف میشود.
یک غذای معروف اصفهان هم کباب حسینی است. به کبابی که داخل رب گوجه و در سیخهای کوچک چوبی پخته شود، کباب حسینی میگویند.
اگرچه شانس پیدا کردن کباب حسینی در رستورانها بیشتر از غذاهای دیگر است اما به هیچ وجه نمیتوانیم سرگنجشکی یا به قول اصفهانیها کلهگنجیشکی و قیمهریزه را در رستورانهای اصفهانی پیدا کنیم. غذایی که با گوشت چرخکرده گلوله شده داخل رب پخته میشود و با نون تیلیت شده آن را میخورند.
همچنین جغوربغور هم برای اصفهانیها غذای رایجی است که کمتر آن را در رستورانی میشود پیدا کرد. پس بهتر است برای امتحان همه غذاهای اصفهان یک همسفر اصفهانی پیدا کنیم تا قول پخت همه آنها را هم از او بگیریم.
نوشته غذاهای سنتی اصفهان را کجای این شهر بخوریم؟ اولین بار در وبلاگ اسنپ تریپ. پدیدار شد.