فصل گلابگیری کاشان که از راه برسد، مسافران زیادی برای دیدن مراسمش راهی کاشان میشوند. گلابگیری از اواسط اردیبهشت شروع میشود و تا اواسط خردادماه ادامه دارد. اما جشنواره گلابگیری هرساله از ۱۵ تا ۲۵ اردیبهشت ماه در کاشان برگزار میشود. یعنی اگر شما بخواهید مهمان این شهر کویری در مراسم گلابگیری بشوید، باید در این ۱۰ روز به کاشان سفر کنید.
گلابگیری چه تاریخی دارد؟
اسم سنتی گلابگیری در کاشان «لتان» است و عمر درازی دارد. آثار باستانی کشف شده در کاشان نشان میدهد، از سالیان دور، وقتی فصل شکفتن گلهای سرخ فرا میرسیده، اهالی کاشان از خانه بیرون میرفتند و گلهای محمدی را میچیدند. حتی کسانی که مزرعه گل سرخ نداشتند هم در چیدن گلهای باغ همسایهها مشارکت میکردند.
بعد از چیدن گلها نوبت به مراسم گلابگیری میرسید، گلفروشها و گلابفروشها در فصل گلابگیری کاشان از قدیم در بازار حاضر میشدند و به خرید و فروش گل و گلاب مشغول میشدند.
آنچه گلابگیری کاشان را از گلابگیریهای دیگر متمایز میکند، شیوه سنتی و رسوم گلابگیری در این شهر تاریخیست. بر طبق اسناد تاریخی، گلاب از دوران قدیم سوغات کاشان بوده. شاهد این ادعا هم عید گلاب است که رسمی قدیمی در این شهر کویریست. مطابق مطالعات گیاهشناسان، گل سرخی که در کاشان میروید، در مقایسه با گلسرخ شهرهای دیگر، کیفیت بهتری دارد و شاید به همین خاطر هم باشد که هرسال مکه را با این گلاب شستشو میدهند.
گلابگیری به چه شیوهای انجام میشود؟
مراسم گلابگیری به قدری در کاشان فراگیر است که خردادماه به بعد کمتر باغی هنوز گل محمدی دارد. گلابگیران کاشانی برای مراسم گلابگیری وسایل زیادی نیاز دارند و شما برای آنکه همهچیز درباره گلابگیری کاشان را بدانید، بد نیست پیش از سفر از شیوه گلابگیری کاشانیها هم مطلع باشید.
اگر گلابگیر کاشانی باشد، برای این مراسم به وسایلی مثل دیگ، قرابه، پارج و نی و شیشه نیاز دارد. دیگ مسی ظرف اصلی گلابگیریست. گلابگیران هر یک کیلو گلبرگ تازه گل محمدی را با یک لیتر آب داخل دیگ مسی میگذارند که روی آتش هیزمی آماده پختن است.
درِ دیگ گذاشته میشود و یک واشر پلاستیکی بین در دیگ و قابلمه جا میگیرد تا بخار داخل قابلمه محفوظ بماند. روی در دیگ سوراخی تعبیه شده که لولههای استیل از آن میگذرد و یک سر لوله به پارچی مسی میرسد و گلاب آماده داخل پارچ ریخته میشود.
این فرآیند حدود ۷ ساعت طول میکشد. برای چیدن گلهای این مراسم، گلابگیرها صبح زود مراسم گل چیدن را آغاز میکنند. در شهرهایی که محل اصلی گلابگیریست، کمتر کسیست که در این مراسم شرکت نکند و وسایل گلابگیری را در انبار خود نداشته باشد. هرکسی در مراسم گلابگیری وظیفهای را برعهده دارد، کسانی که وظیفه چیدن گلها را برعهده دارند، «گل چین» هستند.
گل چینها از پیش از طلوع آفتاب چیدن گل را آغاز میکنند. دلیل آنکه صبح زود گل چیده میشود، این است که گلچینها معتقدند گل، قبل از طلوع خورشید بوی بیشتری دارد و برای همین باید تمام گلها پیش از طلوع آفتاب چیده شوند. آنها گل را به کمک ناخنهای دو انگشت شست و سبابه از ساقه جدا میکنند و در سبدهای مخصوص میگذارند.
بیشتر بخوانید: مناطق پرگل ایران کجاست؟
در چه شهرهایی برگزار میشود؟
دو شهر قمصر و نیاسر مقصد اصلی مسافرانیست که میخواهند شاهد گلابگیری سنتی باشند. البته در این میان نباید از روستاهایی مثل سده و داقان و ون در ۵۰ کیلومتری کاشان هم که مراسم سنتی گلابگیری در آنها برگزار میشود، غافل شد.
قمصر و نیاسر هر دو در ۳۰ کیلومتری کاشان قرار گرفتهاند و هر سال یک میلیون نفر به قصد دیدن و شرکت کردن در مراسم گلابگیری راهیشان میشوند.
علاوه بر این دو شهر، در میمند و داراب فارس هم هر سال مراسم گلابگیری برگزار میشود. میمند در ۹۰ کیلومتری جنوب فارس است و هرسال مراسم گلابگیری در ایران از این منطقه شروع میشود و دو میلیون نفر از آن دیدن میکنند.
ناگفته نماند که در دوم اردیبهشت امسال(۱۳۹۸) زابل هم شاهد اولین جشنواره گلابگیری بود.
عکس: خبرگزاری ایرنا
نوشته همه چیز درباره گلابگیری کاشان اولین بار در وبلاگ اسنپ تریپ. پدیدار شد.