بعضی‌ها سفر می‌روند که تا لنگ ظهر در رخت خواب بمانند و تا عصر پایشان را از هتل یا سوییت بیرون نگذارند؛ اما گروه دیگری هستند که اصلا به نیت خوردن صبحانه‌های جدید دل به جاده می‌زنند.
همه شهرهای ایران معمولا نوعی صبحانه خاص دارند که در مقایسه با وعده‌های غذایی دیگر کمتر شناخته شده است. برخی از صبحانه‌ها هم متعلق به شهر خاصی نیستند. مثلا کسی ادعا نمی‌کند که املت یا نیمرو فقط در یک شهر سرو می‌شود، اما برای چشیدن برخی از انواع صبحانه سنتی ایرانی در مناطق مختلف ایران، راهی جز سفر به شهر مبدا وجود ندارد.
صبحانه شمالی‌ها
در شهرهای شمالی بهتر است به جای هتل‌های لوکس سراغ قهوه‌خانه‌ها برویم. در قهوه‌خانه‌های قدیمی ممکن است برایمان پنیر محلی بیاورند یا پنیرواویج هم بپزند. این غذا از پنیر، تخم‌مرغ، کره و شوید درست می‌شود.
در ماسوله گاهی آش را به عنوان صبحانه می‌خورند. در برخی از این قهوه‌خانه‌ها هم چنجه می‌خورند و روز را آغاز میکنند. در برخی از روستاهای گیلان سبزی خرد شده و پنیر را بین مایه خمیر می‌گذارند و در تنور می‌پزند که به آن کنالکی می‌گویند.
همچنین اطراف رودسر تا رامسر نان معروفی به نام کولاس قرن‌ها با مردم همراه بوده است. زنان با لباس‌های محلی در کنار جاده‌های بین شهری گیلان و مازندران از این نان‌ها می‌فروشند.
یکی از نان‌های سنتی مردم ترکمن صحرا پیشمه است. این نان روغنی را با تخم‌مرغ، ماست و شکر شبیه به بامیه سرخ میکنند. علاوه بر این مردم این منطقه به بورک هم علاقه زیادی دارند. داخل بورک گاهی پنیر، گاهی گوشت و گاهی اسفناج می‌ریزند.
قاتلمه یا قاتلاما هم نوعی نان دیگر است، نانی شبیه به همان تافتون، اما کوچکتر از آن که از چند لایه تشکیل شده. چورک هم به یک نوع فطیر می‌گویند که در شهرهای مختلفی مثل ترکمن صحرا، اردبیل و گیلان پخته می‌شود.
بیشتر بخوانید: ۵ پیشنهاد برای خوردن بهترین صبحانه در تهران
صبحانه در شمال غرب کشور
حالا اگر به شمال غربی برویم، صبحانه‌های متنوع دیگری پیدا می‌کنیم. مثلا در شهرهای این منطقه صبح‌های سرد را با خوردن قیساوا شروع میکنند. قیساوا، همان تخم‌مرغ و خرماست که داخل آن گردو هم اضافه شده. اگر به سمت سرعین حرکت کنیم نباید خوردن سرشیر عسل این شهر را از یاد ببریم. به سرشیر قیماق هم می‌گویند و آن را در بیشتر مغازه‌ها و رستوران‌ها هم می‌فروشند.
حالا اگر از سرعین دور شویم و به سمت ارومیه حرکت کنیم با صبحانه‌های متفاوتی آشنا می‌شویم. برای مثال برخی از مردم ارومیه گوزلمه را برای صبحانه آماده میکنند.
همانطور که از نام گوزلمه، به معنای م«منتظر نشو»، پیداست پخت این غذا زمان زیادی نمی‌برد. باید تخم‌مرغ را سرخ کنیم، ماست و سیر به آن اضافه کنیم و به مدت پنج دقیقه هم بزنیم. در آذربایجان غربی نان‌های سنتی دیگری هم هنوز در روستاها پخت می‌شود.
نان ارده، تنور چره، یخاچره، تاواچره و جزلاچره هر کدام به شیوه خاصی پخت می‌شوند. نان سومون و یاغلی چورک از همه بیشتر معروف است. در برخی از شهرها به نان سومون، قالین یا کوکه هم می‌گویند. یاغلی هم همان نان روغنی‌ست که در شهرهای زیادی پخته می‌شود.
در این نقطه از ایران هر جایی که برویم به پنیر تبریز به شکل فله‌ای دسترسی خواهیم داشت. برای همین بهترین صبحانه این منطقه، پنیر تبریز، سرشیر و عسل سرعین و هر کدام از نان‌های سنتی نام‌برده شده است.
در شهر تبریز مردم برای لبنیاتی صد ساله حاج سلطان علی در بازار بزرگ شهر صف می‌کشند. در این مغازه در ابتدای بازار شهیدی، می‌توان یک لیوان شیر داغ محلی و سرشیر و عسل را امتحان کرد. در روستاهای آذربایجان شرقی هم با گردو، نان لواش خشک، پیازچه، خامه، خیار، دوغ، پنیر و سبزی خوردن دویماج درست میکنند و به عنوان صبحانه یا عصرانه سرو میکنند.
صبحانه در غرب
عبارت صبحانه سنتی ایرانی در همدان با گردوهای تویسرکان پیوند خورده است. علاوه بر آن نان گرده و کماج یا نان روغنی از صبحانه‌های معروف روستاهای مختلف در این شهر است. نان گرده را معمولا با سرشیر، خامه و عسل می‌خورند. نان گرده در کرمانشاه و کردستان هم شناخته شده است.
مهمترین صبحانه در کردستان کلانه است. نانی که با روغن، آرد، سبزی و همراه با دوغ می‌خورند. در خیابان فردوسی سنندج مغازه‌های زیادی کلانه می‌پزند و می‌فروشند.
در کرمانشاه برخی از مردم بژی را به عنوان صبحانه سرو میکنند. این شیرینی از آرد، روغن، رازیانه، شیر و شکر درست می‌شود.
کرمانشاهی‌ها همچنین صبح‌ها آش اوسلی یا آش اوس علی می‌خورند که با برنج، بلغور، عدس، ماش و گوشت درست می‌شود. بهترین آش‌فروشی شهر، آش عباسعلی تیمچه در میدان جوانشیر و کنار آزمایشگاه است که هر کیلوگرم آن ۱۰ هزار تومان در سال ۱۳۹۸ قیمت دارد.
صبحانه جنوبی‌ها
اهوازی‌ها بحتیه یا پهتیه را به عنوان صبحانه می‌خورند. این غذا همان شیربرنج با مربا است که در بین برخی خانواده‌ها هنوز رواج دارد. کم کم وقتی به جنوب کشور برسیم باید خودمان را با نانی به اسم توموشی هم آشنا کنیم.
در استان هرمزگان این نان را به اسم‌های لیتک و نون تاوَه هم می‌شناسند. روی این نان در تنور مقداری مهیاوه یا سوراغ (نوعی سس شور قهوه‌ای رنگ) و تخم‌مرغ می‌ریزند. نان تخم‌مرغی یا چم‌چمه هم نان شیرین دیگریست که با پنیر و دوشاب (شیره انگور) می‌خورند. جنوبی‌ها صبحانه دیگری هم به نام بلالیت دارند که با شکر و زغفران پخته می‌شود.
اگر به سمت شرق حرکت کنیم در سواحل چابهار پراته (نوعی نان محلی) ، نخودآب یا کابلی و همچنین شیرچایی را به عنوان صبحانه محلی سرو میکنند.
بیشتر بخوانید: ۴ پیشنهاد برای خوردن بهترین صبحانه در ایران
صبحانه شهرهای مرکزی
کمی که به سمت شمال هرمزگان برویم، شکل صبحانه سنتی ایرانی متفاوت می‌شود. اگرچه در جهرم با ماهی خشک ساردین صبحانه محلی به اسم نان میوه می‌خورند.
در شیراز این فقط آش سبزی‌ست که تا اسمش می‌آید دل همه را می‌برد. آشی که با برنج، نخود،عدس، لوبیا و سبزی پخته می‌شود و آن را موقع صبح یا عصر می‌خورند.
رستوران صوفی در شیراز (خیابان عفیف‌آباد) یکی از خوشمزه‌ترین آش‌های شهر را می‌پزد. همچنین شله مجکی در این شهر و در کهگیلویه و بویراحمد یک غذای مناسب برای صبحانه است که از بادام کوهی درست می‌شود برای همین به آن آش بادام کوهی هم می‌گویند.
در کرمان و شهر بزقرمه‌ها، قورمه نیمرو هم به عنوان صبحانه می‌پزند. این غذا ترکیبی از گوشت گوسفندی و نیمرو است و بیشتر قوه‌خانه‌های محلی آن را سرو میکنند.
حلیم و عدس هم در اصفهان از معروف‌ترین صبحانه‌های شهر است که برخی از مغازه‌های شهر آن را می‌فروشند. عدس آن همان عدس پخته شده، اما چرخ شده است که مثل یک سس روی حلیم می‌ریزند. رستوران ماه در خیابان نقش جهان یکی از بهترین حلیم و عدسهای شهر را دارد.
در سمنان هم یک نوع پنیر خاص را با زردچوبه سرخ میکنند و به آن آرشه یا آروشه می‌گویند. پختن این صبحانه از آنچه گفته شد خیلی سخت‌تر است، اما با این حال این سختی از طرفدارانش در این شهر کم نکرده است.
خوردن آرشه در فیروزکوه هم مرسوم است و می‌توان آن را در برخی قهوه‌خانه‌ها پیدا کرد. همچنین در شاهرود قورمه ( گوشت گوسفندی) را به صورت سرد بر روی نان بربری می‌خورند.
اگرچه مردم ترکمن صحرا هم فتیر درست میکنند، اما این نان در اراک و قزوین بیشتر رواج دارد؛ البته قزوین را به حلیم‌های خوشمزه‌اش می‌شناسند؛ طوری که مهارت پختن قزوینی‌ها در فهرست میراث ملی هم ثبت شده است.
در برخی از شهرها از روغن زرد به جای کره استفاده میکنند. این عادت هم منحصر به شهر خاصی نیست. از کرمانشاه تا خراسان جنوبی از شیر تازه کره می‌گیرند، کره را می‌جوشنند و ماحصل آن روغن زرد باقی می‌ماند.
صبحانه شرق کشور
در گناباد و خراسان جنوبی غذایی به اسم توگی دارند که آن را با ارزن و شیر درست میکنند و به عنوان صبحانه می‌خورند.
در خراسان شمالی صبحانه معروفی با ماست درست میکنند و به آن سنخواست می‌گویند و با سبزی تازه و نان چریشی می‌خورند. این نان با سبزی محلی به همین نام درست می‌شود. خوردن ماست به عنوان صبحانه در خراسان شمالی عادت عجیبی نیست.
غذای دیگری هم به اسم کمه از آرد جو، پونه و شیر تازه گوسفندی درست میکنند که برای صبحانه بسیار اشتهاآور است و در نایین هم رواج دارد. همچنین در اسفراین با ماست چکیده و کره محلی صبحانه‌ای به اسم مسکه درست می‌شود و آن را با گوجه یا نان خشک می‌خورند.
نوشته مردم مناطق مختلف ایران صبحانه چی می‌خورند؟ اولین بار در وبلاگ اسنپ تریپ. پدیدار شد.
