کمتر کسی‌ست که از یزد دست خالی برگردد. تنوع شیرینی های سنتی یزد آنقدر زیاد است که نمی‌دانی باید کدام را بخری، در نتیجه به خودت می‌آیی و می‌بینی که بیشتر هزینه سفر، خرج خرید شیرینی سنتی یزد شده است.
قطاب
تنوع شیرینی‌های سنتی یزد خیلی زیاد است، به همین خاطر هم به یزد، شهر شیرینی ایران می‌گویند. اما بین ده‌ها شیرینی، قطاب حرف اول و آخر را می‌زند. قطاب یزد به خاطر عطر و طعم و اندازه‌اش محبوب قلب خیلی‌هاست، هرچند که ادم معمولا با یک دانه قطاب سیر نمی‌شود و تا جعبه‌اش را تمام نکند دست از پای نمی‌نشیند.
قطاب را با آرد، زرده تخم مرغ، روغن و شکر درست می‌کنند و داخلش را با پودر قند، خلال بادام، پودر هل و گلاب پر می‌کنند. عمر اولین قطاب‌ها به بیش از ۱۰۰ سال پیش و ظهور اولین کارگاه‌های شیرینی‌پزی در یزد برمی‌گردد.
کیک یزدی
کیک یزدی که این روزها در قنادی شهرهای مختلف از جمله تهران هم پیدا می‌شود، همانطور که از اسمش پیداست، زاده یزد است. این کیک به خاطر شیرینی کمی که دارد، دل را زود نمی‌زند و برای همین هم محبوب است. آرد، شکر، ماست غلیظ، عسل، بکینگ پودر، پودر هل، تخم مرغ و گلاب، مواد کیک یزدی را تشکیل می‌دهد.
حاجی بادام
منبع معتبری از اینکه چرا به این شیرینی حاجی بادام گفته می‌شود در دست نیست و برخی اسم آن را مربوط به میزان بادام به کار رفته در آن می‌دانند. حاج بادام در سه شهر یزد، کاشان و شیراز پخته می‌شود و هر کدام از این شهرها هم، روش خاص خود را برای پختن این شیرینی دارند.
در یزد حاجی بادام را با بادام آرد شده، تخم مرغ، هِل و پودر قند درست می‌کنند. در کاشان به این شیرینی علاوه بر بادام آرد شده، آرد نخودچی هم می‌زنند و به جای هل در آن زنجبیل می‌ریزند. نوع شیرازیش هم علاوه بر بادام آرد شده، آرد گندم هم دارد.
باقلوا
بر سر اینکه باقلوای اصل متعلق به چه شهری‌ست اختلاف زیادی وجود دارد. بعضی‌ها باقلوا را متعلق به تبریز می‌دانند، قزوینی‌ها معتقدند باقلوای اصل را باید در این شهر پیدا کنی و به عقیده یزدی‌ها، همه باقلواها جز باقلوای یزد، دروغی بیش نیست. این شیرینی که در جاهای دیگر دنیا مثل ترکیه و لبنان هم درست می‌شود، یکی از محبوب‌ترین شیرینی‌هاست. باقلوا از پودر پسته، پودر قند، هل درست می‌شود و رویش شربت شیرینی می‌ریزند که لذیذترش می‌کند.
نان کنجدی
شیرینی سنتی یزد، تنها به شیرینی‌هایی که در بالا گفتیم خلاصه نمی‌شود. یزدی‌ها در کارگاه‌های شیرینی‌پزیشان، نان کنجدی هم می‌پزند. این نان که در شهرهایی مثل قزوین و فسا و تهران هم پخته می‌شود، از ترکیباتی مثل آرد، تخم‌مرغ، ماست، کنجد، روغن، دارچین، هل، جوش شیرین و نمک تشکیل شده.
سوهان خانی
خیلی‌ها مثل خود ما تا قبل از نوشتن این مطلب فکر می‌کردیم که سوهان، متعلق به قم است و بس. ولی یزدی‌ها هم سوهانی دارند به اسم سوهان خانی که با آرد، جوانه گندم، آردسفید، زرده تخم مرغ شکر، مغز پسته، روغن حیوانی، هل و دارچین درست می‌شود. جز سوهان خانی، سوهان آردی هم جزو سوغات یزد است، اگرچه نقل بادام و پسته، انواع لوز و پشمک و نان پسته‌ای هم در این لیست قرار می‌گیرد.
شیرینی سنتی یزد را از کجا بخریم؟
در یزد همه آدرس‌ها به میدان امیرچخماق وکارگاه شیرینی‌پزی حاج خلیفه علی رهبر می‌رسد. این شیرینی‌فروشی، معروف‌ترین شیرینی‌فروشی یزد است و آوازه‌اش در شهرهای دیگر هم پیچیده است.
در حاج خلیفه، مشتری، اول باید درخواستش را روی برگه‌ای کوچک بنویسد و بعد در دو صف وزن کردن و صف پرداخت قبض منتظر بماند.
شعبه مرکزی حاج خلیفه در ضلع غربی میدان امیرچخماق واقع شده و دو شعبه دیگر، یکی در بلوار جمهوری اسلامی، جنب امامزاده سید جعفر محمد (ع) و دیگری در صفاییه، بلوار دانشگاه، روبروی پارک پهلوان یزدی.
اما آنهایی که حوصله ایستادن در صف طولانی کارگاه حاج خلیفه را ندارند، معمولا بی‌خیال اصیل‌ترین شیرینی‌فروشی یزد می‌شوند و راه یکی از این شیرینی‌فروشی‌ها را در پیش می‌گیرند:
شیرینی سرای شیرین در بلوار پاکنژاد
شیرینی گلبن در بلوار شهید قندی جنب قندی ۲۲ مجتمع تجاری قادری نسب
شیرینی سنتی یزد واقع در صفائیه، خیابان تیمسار فلاحی، روبروی بانک مسکن
نوشته شیرینی سنتی یزد چیست و از کجا بخریم؟ اولین بار در وبلاگ اسنپ تریپ. پدیدار شد.
