تا همین چند سال پیش کسی نمیدانست نزدیک کاشان، یکی از قدیمیترین شهرهای زیرزمینی دنیا قرار گرفته. شهر زیرزمینی اویی در دوره ساسانی ساخته شده و معماری حیرتانگیزی دارد، شاید به همین خاطر هم در سال ۱۳۹۶، حدود ۷ هزار گردشگر خارجی و ۳۹ هزار گردشگر داخلی به دیدنش رفتهاند.
شهر زیرزمینی اویی کجاست؟
اگر از تهران ماشین را روشن کنیم و به سمت کاشان راه بیافتیم، کمتر از ۳ ساعت بعد در نوشآباد هستیم. کافیست اتوبان تهران به قم را درپیش بگیریم، خروجی کاشان را دنبال کنیم و نرسیده به شهر، تابلوی راهنمای آران و بیدگل و بعد نوشآباد را پیدا کنیم.
در نوشآباد که با کاشان ۱۴ کیلومتر فاصله دارد، شهری تاریخی و زیرزمینی قرار گرفته که در دوره ساسانی ساخته شده.
نرسیده به ورودی کاشان، تابلوی راهنمای شهر زیرزمینی نوشآباد را خواهیم دید. اگر از کاشان بخواهیم حرکتمان را شروع کنیم، باید خودمان را به میدان ولیعصر برسانیم و از مسیری که تابلوها نشان میدهند، برویم.
چرا اسمش اویی است؟
اویی در زبان محلی یعنی آهای. میگویند این شهر آنقدر پیچدرپیچ است که آدمها در گذشته یکدیگر را پبدا نمیکردند و با صدای بلند فریاد میزدند «اویی». نظریه دیگری هم وجود دارد که میگوید موقع حفاری شهر این اسم سر زبان افتاده.
شهر اویی دستکند است. کسانی که زمین را میکندند، ظرفهایی به اسم دلو داشتند که داخلش را پر از خاک میکردند و با پر شدن دلو صدا میزدند «اوی» و به این ترتیب نفر بعدی دلو را بالا میکشید.
چرا باید اینجا را ببینیم؟
این روزها معماری خانهها و خیابانها هیچ شباهتی به گذشته ندارد. حال اگر قرار باشد به دوره ساسانی برویم و شهری دستکند را از نزدیک ببینیم، تجربه متفاوت و هیجانانگیزی خواهیم داشت. بهخصوص که مسیر رسیدن به اینجا اتوبان است و نیازی به پیمودن راه طولانی یا داشتن تجهیزات نیست.
این شهر قدیمی در سال ۱۳۸۵ کشف شد و پیش از آن کسی از وجودش خبر نداشت. ماجرا از این قرار بود که فردی موقع کندن چاه در خانهاش به وجود این شهر پی برد. به همین سادگی.
اما این روزها میتوانیم بلیط بخریم و از پلههای طولانیاش پایین برویم تا خودمان را در دل تاریخ ببینیم. وسعت این شهر حدود ۴ کیلومتر و عمقش بین ۴ تا ۱۶ متر است. البته فقط حدود ۴۰۰ مترش را میشود دید. شهر ۳ طبقه است و یک عالمه دالان، کانال و اتاق دارد. طبقهها با کانالهایی شبیه به چاه به هم وصل میشوند و در هم دارند.
اینجا در قدیم، کاربرد نظامی و دفاعی داشته؛ به همین دلیل بلندی دالانها زیاد نیست و باید موقع حرکت سرمان را خم کنیم.
بلندی بعضی جاها ۱۲۰ سانتیمتر بیشتر نیست و در بخشهای اصلیتر به ۱۸۰ سانتیمتر هم میرسد. کارشناسان میگویند بعد از دوره ساسانی، در دورههای سلجوقی، صفوی و بخشی از قاجار هم از شهر زیرزمینی اویی استفاده میکردهاند.
یکی از نکتههای جالب درمورد این شهر زیرزمینی، تهویه آن است. سیستم تهویه این شهر بسیار دقیق طراحی شده. دیوارهایش در کنار جریان قنات ساخته شدهاند و تابستانها، آن پایین حسابی خنک است.
یکی دیگر از چیزهای جالبی که اینجا پیدا شده، چراغهای پیهسوز است که قدیمیترینش ۷۰۰ سال عمر داشته. در اتاقها در فاصلههای یک متری چراغ پیهسوز قرار داشته تا روشنایی محیط را تامین کنند.
شهر زیرزمینی اویی، دو ورودی دارد که ورودی دوم کمی بزرگتر است. کنار آن کافه کوچکی هم هست که بعد از گشت و گذار میتوانیم کمی آنجا بنشینیم و چیزی بخوریم.
قیمت بلیط ورودی شهر زیرزمینی ۶ هزار تومان است و از ساعت ۹ صبح تا ۷ شب بهغیر از تعطیلات عزاداری میتوانیم آن را ببینیم.
بهترین فصل سفر
خیلیها باور دارند بهترین زمان سفر به کاشان اردیبهشت و فصل گلابگیریست. اگرچه بهارش خیلی دیدنیست، ولی ما میگوییم هر فصلی میشود به اینجا سفر کرد.
جاذبههای نزدیک
راهی کاشان که بشویم، بسته به اینکه چقدر زمان داشته باشیم، میتوانیم به جاهای دیدنی زیادی سر بزنیم. دیدنیهای کاشان زیادند، از بازار قدیمی جذابش تا خانههای قدیمی معروف؛ بنابراین میشود حسابی خوش گذراند. در نوشآباد بهغیر از شهر زیرزمینی اویی میشود به چند جای دیگر هم سر زد.
مسجد عتیق: مسجد عتیق نوشآباد در دوره سلجوقی ساخته شده و معماری دیدنی و قشنگی دارد. بعضیها میگویند قدیمترها، اینجا آتشکده بوده و بعد در محل آن مسجد ساخته شده. مسجد جامع را در خیابان میرزاجانی نوشآباد پیدا میکنیم.
تپه سیلک: تپه باستانی سلیک عمری ۷ هزار ساله دارد و از تمدن سیلک باقی مانده. اینجا در فاصله ۴ کیلومتری کاشان قرار گرفته. تپه سیلک زیگورات، محل نیایش باستانی بوده.
قلعه خشتی سیزان: از قلعه سیزان تا کاشان حدود ۷ کیلومتر راه است و بین نوشآباد و کاشان قرار گرفته. این قلعه خشتی که ثبت ملی هم شده، از آثار دوره سلجوقی و ایخانیست.
کجا اقامت کنیم؟
در کوچه و خیابانهای نزدیک شهر زیرزمینی اویی، تابلوی اجاره سوییت و خانه بهچشممان میخورد. از نوشآباد تا کاشان فقط ۲۰ دقیقه راه است، پس شب را در کاشان هم میتوانیم بمانیم. قیمت رزرو هتل های کاشان خیلی متنوع است و با هر بودجهای، میتوانیم هتل خوب در آن پیدا کنیم.
قیمتها از ۸۷ هزار تومان شروع میشوند و در بیشترین حالت به ۳۵۱ هزار تومان برای هر شب میرسند. خوبی کاشان این است که هم هتلهای سنتی دارد که در خانههای تاریخی برپا شدهاند و هم هتلهای لوکس و امروزی.
قیمتها در بهمن سال ۱۳۹۷ نوشته شدهاند.
عکسها: خبرگزاری تسنیم
نوشته شهر زیرزمینی اویی؛ شاهکاری به جا مانده از تاریخ اولین بار در وبلاگ اسنپ تریپ. پدیدار شد.