جنها، در جذب گردشگر به برخی از مناطق ایران کم نقش نداشتهاند؛ کویر ریگ جن، دره ستارگان، تالاب ارواح، قلعه جنی و کال جنی، پنج منطقه پررمز و رازند که مردم محلی افسانههای زیادی از آنها نقل میکنند. شاید این به نظر ما خرافه بیاید، اما مردم روستای ازمیغان در طبس هم بر این باورند که در دره کال جنی، چند جن زندگی میکنند؛ برای همین هم اسم دره زیبای این شهر را کال جنی(دره جن) گذاشتهاند.
آنها حتی تنور و دودکش اجنه را هم در این دره پیدا کردهاند و توضیحات زمینشناسی پژوهشگران هم قانعشان نکرده.
کال جنی کجاست؟
برای رسیدن به این دره اول باید خودمان را به طبس در خراسان جنوبی برسانیم و از طبس به سمت روستای ازمیغان حرکت کنیم. ازمیغان شمال طبس و در مسیر فرودگاه قرار دارد. بعد از ۳۵ دقیقه وارد یک جاده خاکی میشویم که اگر آن را تا انتها برویم باید ماشینمان را پارک کرده و پیاده وارد دره اجنه شویم.
از دو مسیر میتوان وارد این دره شد. یکی انتهای جاده خاکی که ابتدای این دره و به کوه وصل شده است و دیگری میانههای این جاده خاکی که با یک میانبر از داخل یک شکاف میتوان به درون دره راه یافت.
چرا باید کال جنی را دید؟
چند دلیل قانع کننده برای رفتن به کال جنی وجود دارد: اول اینکه شکل تراشیدگی و بریدگی درهها زیبایی منحصربهفردی دارد. این شکل و شمایل به زمینشناسان ثابت کرده که دره از هزاران سال پیش بر اثر فرسایش زمین و حضور سیلابها به این شکل درآمده.
دره، گاهی شکل خمیده و گاهی زاوبهدار به خود میگیرد. علاوه بر آن این فقط زمین نیست که ما را جذب خودش میکند، بلکه اگر حین پیادهروی گاهی به بالا نگاه کنیم چیزی جز یک شکاف آبی رنگ از آسمان نخواهیم دید. حتی گاهی دره آنقدر تنگ میشود که همان آسمان هم به چشم نمیآید.
در مسیر هم دودکش و تنورهای اجنه را به چشممان میبینیم. این البته اسمیست که مردم محلی روی آنها گذاشتهاند. دودکش و تنورهای جن به ستونهای فرسایشی گفته میشود که به دنبال فرسایش در دیواره رودخانه به وجود آمدهاند، اما مردم محلی که از دلیل زمینشناسی این دره بیخبر بودند، این اسمها را رویشان گذاشتهاند.
دلیل دوم این است که در طول مسیر، خانههایی به اسم خانه گبرها در دل دیوارهها برای سکنی زرتشتیان زمان خود، ساخته شده و دیدن انها خالی از لطف نیست.
مسیر رسیدن به این گبرها نیاز به راهنما دارد و نباید تنهایی دنبال آن گشت. در این مسیر حفرههایی شبیه به تونل وجود دارد که احتمالا راه ارتباطی آنها با هم بوده است. گفته میشود زرتشتیان موقع حمله اعراب به این مناطق پناه میبردند تا از خود دفاع کنند. جالب اینکه داخل حفرهها یک حلقه چاه عمیق هم برای دسترسی به آب وجود داشته.
سومین دلیل برای دیدن کال جنی، حوضچهای است که در انتهای راه، ما را به پیادهروی تشویق میکند. در طول مسیر هم آبی جریان دارد که از چشمه ازمیغان میآید. این آب در انتها به یک قنات میرسد. مسیر پیادهروی بین صخرهها شش کیلومتر است.
خیلیها وسط راه میمانند و منصرف میشوند، اما آنهایی که ادامه میدهند آخر سر به حوضچهای با عمق ۱٫۵ متری میرسند و تنی به آب میزنند.
یکی دیگر از تجربههای ناب صخرهنوردی در کال جنی صدای بادی است که در آن میپیچد. اگر برای چند ثانیه سکوت کنیم و منتظر صدای باد بمانیم زوزهای داخل صخرهها میپیچد که بیشتر متوجه دلیل مردم محلی برای انتخاب این اسم میشویم. انگار که صدای زوزه باد اینجا را ترسناکتر از چیزی که هست میکند.
چرا کال جنی به این شکل درآمده؟
دلیل شکل گرفتن این دره زیر سر رودخانه ازمیغان است. چراکه این رودخانه در محل عبور خودش زمین را گود کرده. از آنجایی که در همه نقاط، بافت صخرهها مشابه همدیگر نیست، وقتی باران آمده یا سیلاب در حال عبور بوده، بخشهای نرمتر بافت خاک را تخریب کرده و بخشهای سفتتر باقی مانده.
به همین دلیل هم این تنگه با فرورفتگیها، برجستگیها، شیارهای حاصل از فرسایش، منافذ و سوراخهای ریز، دیوارهها، پلکانها و آبشارهای کوچک و حوضچههای آب به وجود آمده.
دره کال جنی ممکن است اهالی سینما را به یاد فیلم آرون، ۱۲۷ ساعت جدال با مرگ بیاندازد. این فیلم بر اساس زندگی واقعی فردی ساخته شده که در دره بلوجان (واقع در ایالت یوتای آمریکا) گیر میافتد.
این دره از نظر زمینشناسی شبیه کال جنی است، البته درههای کال جنی عمق کمتری دارند. جالب اینکه مردم محلی آنجا هم نام آن را آخر دنیا گذاشته بودند، درست مثل کال جنی که مردم محلی بیتوجه به شیارها و پیچیدن باد داخل آنها، زمانی معتقد بودند هرکسی پا به آن بگذارد، کارش تمام است.
بیشتر بخوانید: جاهای دیدنی طبس کجاست؟
چه لوازمی ببریم؟
آّب آشامیدنی مهمترین چیزی است که در این سفر باید همراه خودمان ببریم. از آن مهمتر داشتن یک همراه آشناست که مانع گم شدن یا خطرات دیگر شود.
کلاه نقابی و عینک آفتابی همیشه یکی از لوازم ضروری سفر به مناطق بیابانی بوده. بهتر است لباس خنک بپوشیم، کرم ضد آفتاب بزنیم و کفش مناسب پیادهروی به پا کنیم. همچنین با خودمان کیسه زباله ببریم تا زبالههایمان را آنجا رها نکنیم.
اگر موقع ناهار به دره برسیم باید با خودمان یک میانوعده سبک هم داشته باشیم. برخی از افراد به قصد کمپینگ به کال جنی میآیند و برای این کار با خودشان چادر و دیگر وسایل مورد نیاز برای شب ماندن در دره اجنه را همراه دارند.
عکسها: خبرگزاری ایرنا
نوشته سفر به کال جنی؛ دره اجنه اولین بار در وبلاگ اسنپ تریپ. پدیدار شد.