طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی هر روز به اجرا نزدیک‌تر می‌شود در حالی که انجام آن با تخریب بخشی از جنگل‌های هیرکانی روبروست.
چمدان : عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در تاریخ ۱۸ مهرماه نامه‌ای خطاب به وزیر نیرو ارسال کرد که در آن موافقت خود را با طرح انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی (استان سمنان) اعلام کرد و به صراحت جمله «اجرای پروژه بلامانع است.» را به کار برد که با تعجب زیاد فعالان محیط زیست، نمایندگان مجلس و … همراه بود چرا که این انتقال آب آسیب‌های زیست محیطی بسیار از جمله به هم زدن اکوسیستم دریای آسیب دیده خزر و تخریب جنگل‌های هیرکانی را به همراه خواهد داشت.
محسن موسوی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران به صراحت در مورد آسیب به جنگل‌های هیرکانی گفت: در نامه استعلامی سازمان حفاظت محیط زیست، کمیته فنی منابع طبیعی مازندران بارها بر تخریب جنگل‌ها تاکید کرده و یادآور شده است با توجه به اینکه در برخی نقاط، مسیر انتقال لوله آب بیشتر از ۱۱ کیلومتر از حاشیه جاده جنگلی عبور می‌کند سطح زیادی از پوشش جنگلی نابود می‌شود.
این در حالی است که امسال در اجلاس جهانی کمیته میراث جهانی یونسکو ایران جنگل‌های هیرکانی را به عنوان میراث طبیعی به ثبت رسانده و موظف شده است از این میراث جهان که قدمتی بیش از تاریخ دارد و قدیمی‌ترین جنگل دنیا به حساب می‌آید محافظت کند.
اگرچه همه بخش‌های جنگل‌های هیرکانی ثبت جهانی نیست اما این مساله به دلیل کم ارزش بودن یا کم قدمت بودن قسمت‌های ثبت نشده نیست بلکه اغلب این بخش‌ها به خاطر مشکلات مدیریتی و وضعیت نامناسب برای ثبت در محدوده ثبت جهانی قرار نگرفته‌است اما معاون میراث فرهنگی کشور اعلام کرده بود که امیدوار است با بهبود وضعیت دیگر بخش‌ها، هر سال قسمت دیگری از جنگل‌ها به پرونده ثبت جهانی اضافه شود، حالا با موافقت سازمان حفاظت محیط زیست با انتقال آب دریای خزر که عملیات عمرانی گسترده‌ای را به همراه خواهد داشت، مشخص نیست که برای قسمت‌های ثبت شده و یا ثبت نشده جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران چه اتفاقی رخ بدهد.
پروژه انتقال آب از دریای خزر به فلات مرکزی چیست؟
بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست این پروژه در واقع مربوط به انتقال سالانه ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب از دریای خزر به سمنان است که از این مقدار ۵۰ میلیون متر مکعب آن برای شرب و ۱۵۰ میلیون متر مکعب دیگر برای صنعت مصرف می‌شود.
این تعریف نشان می‌دهد که مساله اصلی در بحث انتقال آب صنعت است چرا که سه چهارم آب انتقال داده شده، قرار است برای صنعت مصرف شود. اما اینکه این صنایع چه خواهند بود و چه مقدار سود اقتصادی برای کشور خواهند داشت که لازم است این مقدار هزینه اقتصادی و زیست محیطی و میراثی غیرقابل جبران انجام شود و بخشی ازجنگل‌هایی که از عصر یخبندان جان سالم برده‌اند، در این دوره از بین بروند، مشخص نیست.
این پروژه ابتدا در دولت نهم یعنی در دوره اولین رئیس جمهور سمنانی کشور مطرح شد و اکنون پس از گذشت حدود ۱۳ سال ظاهرا قرار است در دوره رئیس جمهور سمنانی دیگر اجرایی شود.
نمایندگان مجلس چه می‌گویند؟
محمدحسین قربانی عضو مجمع نمایندگان استان گیلان با تاکید بر اینکه پروژه انتقال آب خزر پیوست زیست محیطی ندارد به خانه ملت می‌گوید: «قرار است نمک زدایی در کجا انجام بدهیم؟ همچنین اینکه چه مقدار سرمایه‌گذاری برای این پروژه هزینه و چه حجمی از آب منتقل شود هنوز مشخص نیست به طور قطع اگر نمک‌های حاصل از نمک‌زدایی از آب شور در شمال کشور تخلیه شود طبیعت تخریب شده و در صورت تخلیه در سمنان کویر نمکی در این استان ایجاد خواهد شد. در حال حاضر که کشور با مشکلات اقتصادی فراوان مواجه است عملیاتی کردن چنین پروژه‌ای به هیچ وجه منطقی و به صلاح نیست و هزینه هنگفتی را به کشور تحمیل می‌کند.»
علی‌محمد شاعری عضو مجمع نمایندگان استان مازندران هم در واکنش به موافقت کلانتری رئیس حفاظت محیط زیست با انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی، این تصمیم را غیرکارشناسی و ضد محیط زیستی می‌خواند و به خانه ملت اظهار می‌کند: «به طور قطع با تحقق آن فاجعه ارومیه در شمال کشور تکرار می‌شود. صورت انتقال آب خزر تمامی تالاب‌های منتهی به دریای خزر خشک، تاسیسات دریایی و واحدهای گلوگاهی و بنادر به تدریج تعطیل، دما و غلظت آب دریای خزر به شدت افزایش می‌یابد همچنین صید و صیادی تعطیل و کانون ریزگردها در دریای خزر تشکیل و مردم تمامی استان‌های شمالی کشور تحت تاثیر ریزگردها قرار گرفته و مهاجرت خواهند کرد.»
وی اضافه می‌کند: «با عملیاتی کردن پروژه انتقال آب، سیستم طبیعی دریای بسته خزر به مخاطره خواهد افتاد و با توجه به اینکه حداقل ۳۰ کیلومتر از لوله‌های انتقال آب از حاشیه جنگل عبور می‌کند بنابراین بخش زیادی از جنگل‌های هیرکانی تخریب می‌شود و در نهایت اقتصاد و محیط زیست ۳ استان شمالی در معرض خطر قرار می‌گیرد. پسماند نمکی حاصل از تصفیه آب نیز در دریای خزر تخلیه می‌شود. طی ۱۰ سال گذشته حدود یک متر و ۱۳۰سانتی متر آب دریای خزر از سطح دریای آزاد کاهش پیدا کرده و تالاب‌های میانکاله، انزلی، گمیشان در حال خشکی است بنابراین تاسیسات و نیروگاه‌های دریایی که نیاز به آب ساحلی خزر دارند در صورت پسروی آب تعطیل خواهند شد. گردشگری که یکی از مزیت‌های استان‌های شمالی است در اثر پس روی آب خزر و بروز ریزگردها تحت تاثیر قرار گرفته، تولید، صنعت، محیط زیست و کشاورزی به مخاطره خواهد افتاد و زیستگاه پرندگان، حیات وحش و جانوران در معرض تهدید جدی قرار می‌گیرد.»
شاعری از تمامی اندیشمندان، کارشناسان، حامیان محیط زیست و مردم شمال خواست که مراتب اعتراض خود را به صورت قانونی و کارشناسی به رئیس جمهور اعلام کنند و اجازه ندهند که اجرای این پروژه کلید بخورد و گفت: «ما می‌دانیم که رئیس جمهور به دلیل تعصبات سمنانی بودن به دنبال اجرای این پروژه است این در حالی است که نباید منافع ملی را فدای منافع شخصی و محلی و خود کنیم.»
او همچنین به احتمال ایجاد تنش و بروز ناامنی و همچنین تبعات غیرقابل پیش بینی سیاسی، امنیتی و اجتماعی این کار اشاره کرد و مسئولیت آن را متوجه کسانی دانست که مجوز انتقال آب خزررا صادر کرده‌اند.
در این میان در بین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، تنها نماینده سمنان است که به شدت از این طرح انتقال آب حمایت می‌کند.
احمد همتی نماینده سمنان در مورد موافقت دولت با پروژه انتقال آب خزر به فلات مرکزی به خانه ملت توضیح می‌دهد: «مبنای قضاوت در مورد این پروژه شخصی نیست بلکه علمی و کارشناسی بوده و مجوز انتقال از سوی مراکزی که کارشناس بوده و تخصص این کار را دارند صادر شده است. از سویی ردیف بودجه این پروژه در مجلس شورای اسلامی تصویب شده و پروژه مورد تایید کمیسیون ماده ۲۱۵ و سازمان حفاظت محیط زیست است. در شرایطی که کشورهای همجوار ما در حاشیه خزر به بهره برداری از آب این دریاچه روی آورده اند، نباید خودتحریمی کنیم.»
با توجه به اینکه استان سمنان استان منتفع از این طرح است شائبه توجه به منافع بومی و نه ملی در مورد برخی نمایندگان مجلس به وجود می‌آید اما دیگر نمایندگان این شائبه را تنها به همکارانشان نسبت نمی‌دهند و رئیس جمهور را هم به انجام اقداماتی به خاطر منافع بومی متهم می‌کنند، برای نمونه غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی این اقدام را اقدامی دستوری از طرف رئیس جمهور تلقی می‌کند و به خانه ملت می‌گوید: «انتقال آب خزر مهاجرت پرندگان و آبزیان را در پی دارد و مشکل اساسی این است که آب را باید به جایی انتقال داد که شهر رئیس جمهور است؛ این طور احساس می‌شود که انجام این کار برای منافع ملی نیست و این شائبه به وجود آمده که رئیس جمهور در سال پایانی ریاست جمهوری خود می خواهد کاری برای همشهریان خود انجام دهد.»
البته سخنگوی دولت روز گذشته عنوان کرده‌است که رئیس جمهور اصراری بر این امر نداشته است و نامه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم به معنای موافقت با این طرح نیست.
انتظار برای شکسته شدن سکوت وزارت میراث فرهنگی
به گزارش چمدان، پس از ثبت جهانی چنگل‌های هیرکانی محمد حسن طالبیان، معاون میراث‌فرهنگی کشور در نشست خبری خود در ۲۴ تیرماه گفت : «هر سال می‌توانیم ۲۵ درصد از عرصه جنگل‌های هیرکانی را بدون گرفتن سهمیه به پرونده جهانی ضافه کنیم، اتفاقی که باعث می‌شود حتی پای سوداگران چوب را از این مناطق حذف کنیم. ثبت جهانی منطقه هیرکانی می‌تواند به جذب گردشگر طبیعی خارجی و داخلی نیز منجر شود. هم اکنون هم با وجود تحریم‌های ظالمانه علیه ایران گردشگران خارجی ما در این مناطق کاهش زیادی نکرده است.»
او در پاسخ به سوال خبرنگاران که در مورد پروژه انتقال آب خزر و تاثیر آن بر جنگل‌های هیرکانی توضیح داد: «با جهانی شدن جنگل‌ها هیرکانی، سازمان میراث فرهنگی {وزارت میراث فرهنگی} در کنار دیگر ارگان‌ها بر روی حفاظت آن نظارت جدی دارد، آنچه با ثبت جهانی شدن آن اتفاق می‌افتد حساسیت همه مردم نسبت به این جنگل‌های تاریخی است. هر چند در نگاه نخست محیط زیست باید در این زمینه نظر دهد، اما میراث فرهنگی نیز حتماً در این بحث وارد می‌شود و آن را بررسی می‌کند همان طور که پیش از ایجاد جاده در جنگل ابر جلوگیری شد.»
حالا پس از موافقت سازمان حفاظت محیط زیست باید منتظر ماند و دید وزارت میراث فرهنگی که در راس آن هم یک وزیر سمنانی نشسته است، چه اقدامی را انجام خواهد داد.
The post زنگ خطر برای جنگل‌های هیرکانی نواخته شد appeared first on توریسم آنلاین.
