اینکه در دل بیابانی خشک و بیآب و علف، به باغی سرسبز برسیم یکی از شگفتیهاست و باغ شاهزاده ماهان چنین باغیست، باغ- تختی که به ثبت جهانی هم رسیده و به محض ورود به آن بیننده میخکوب میشود.
باغ شاهزاده ماهان کرمان کجاست؟
این باغ در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی کرمان و در فاصله ۶ کیلومتری شهر ماهان در مسیر جاده کرمان-بم، در کنار روستای اختیارآباد قرار گرفته.
پشت باغ را کوههای چوپار در برگرفته و خود باغ را آب قنات و رودخانه تیرگران که از بالا واردش میشود، سیراب میکند و سرسبزی باغ هم به همین خاطر است. باغ شاهزاده یا شازده، بزرگترین و قشنگترین باغ ایرانی است و همین هم وسوسه دیدن آن را تقویت میکند.
وقتی وارد باغ میشویم نمایی کلی از شاهزاده را میبینیم و در پشت آن ارتفاعات جوپار را. انگار که به تابلویی پرسپکتیو نگاه میکنیم که فاصله اول تا انتهایش خیلی زیاد است. درختهای دو طرف باغ که در هر فصلی از سال به رنگی درمیآیند، جریان سراسری آب در محور اصلی باغ با آبشارها و صدای آنها و انعکاس درختها و بنای سر درخانه و بالا خانه در دو استخر باغ، منظره پیش چشممان را فرازمینی میکند.
باغ شاهزاده ماهان کرمان، باغی طبقاتیست که جزو ۹ باغ ایرانیای محسوب میشود که به ثبت جهانی هم رسیده. این باغ در اواخر دوره قاجار و دوران یازده ساله فرمانروایی عبدالحمید میرزا ناصرالدوله ساخته شده. اما با مرگ ناصرالدوله، کار ساخت باغ هم ناتمام مانده است.
باغی که پیش رویمان است، حوادث زیادی را از سرگذارنده. بعد از مرگ ناصرالدوله تا مدتها متروک مانده، تا اینکه توسط میراث فرهنگی خریداری و کار مرمتش شروع میشود. اما چیزی از مرمت باغ نگذشته که زلزله سال ۱۳۶۰، بخشهای زیادی از آن را خراب میکند.
بخشهای مختلف باغ شاهزاده ماهان
قدیمها، شاهزاده، محل زندگی بوده و جشنهایی هم در آن برپا میشده و این را از دو محوطه باز جلوی سردرخانه و بالاخانه با نردههای چوبیاش میشود فهمید.
بخش ورودی باغ را سردرخانه تصرف کرده و نقش واسطه را بین نمای بیرونی و درونی دارد. پیش از ورود به محوطه باغ گذشتن از هشتی طبقه همکف سردخانه، ما را برای دیدن باغی دلانگیز آماده میکند.
در این قسمت جای خالی سه کاشی را روی طاق میبینیم که توجهمان را جلب میکند. شاید فکر کنیم که این کاشیها به مرور زمان فروریختهاند، اما داستانی شنیدنی پشت آنهاست. اینطور معروف است که معمار سردر مشغول تکمیل طاق بوده که خبر مرگ شاهزاده را به او میرسانند و او از شدت خوشحالی تغار گچ در دستش را محکم به دیوار میکوبد، کار را ول میکند و از آنجا فرار میکند.
در بالاترین قسمت مجموعه، بنایی قرار دارد که عمارت شاه نشین یا بالاخانه یا کوشک اصلیست. جایی که محل سکونت مالک اصلی بوده و جلویش هم دو استخر قرار دارد. میتوانیم در ایوان خانه بایستیم و از آن بالا باغ را نگاه کنیم و غرق در زیباییاش شویم و به حال صاحب خانه غبطه بخوریم.
در قسمت بالای باغ و در پشت دیوار پیرامونی، به حمام خانه میرسیم که شامل چند فضای تو در تو به ابعاد مختلف است و از طرف بیرون بدنهای شکسته را به نمایش می گذارد. فضاهای داخلی حمام مزین به گنبد و قوسند و از عناصر معماری بینصیب نماندهاند.
اینطور معروف است که باغ، جز مالک اصلیاش در مواقعی از سال مالک دیگری هم داشته که عهدهدار مراقبت از آن بوده و این را میشود از عمارت زعیم باشی یا برج مراقبت فهمید.
شازده را با آجر و ملات ساختهاند و کاشی و گچ هم در ساختش استفاده شده. کف پیادهراهها را با ملات و قلوه سنگ پوشانده اند و در طول مسیر هروقت بخواهیم میتوانیم روی سنگهای کنار باغچه بنشینیم و گذر آب را نگاه کنیم و آنهمه قشنگی که تصویر پیش چشممان را سبک میکند.
باغ شاهزاده ماهان آنقدر زیباست که عدهای سال نو را در آن تحویل میکنند. باغی که رستوران و مهمانسرا و غرفههایی برای خرید سوغات هم دارد و غذا خوردن یا یک شب را در آن گذراندن، جزو تجربههاییست که حالا حالاها از یاد نمیرود.
عکسها: خبرگزاری ایرنا
نوشته باغ شاهزاده ماهان کجاست؟ اولین بار در وبلاگ اسنپ تریپ. پدیدار شد.