کاخ گلستان در محدوده بازار تهران که حالا با یک بلیط میتوان به داخلش راه پیدا کرد، تاجگذاریهای زیادی را به خود دیده. احمدشاه، مظفرالدین شاه، رضا شاه و محمدرضا پهلوی در این کاخ تاج پادشاهی را برسر گذاشتند و حالا گلستان که زمانی تنها مختص بزرگان بوده، درهایش به روی ما هم گشوده شده.
کاخ گلستان کجاست؟
در بین همهمه و شلوغی بازار تهران میرسیم به کاخ گلستان. کاخ گلستان در میدان ارگ واقع شده و بعد از گشت و گذار در بازار یا قبل از آن میشود سری به آن زد.
گلستان، از جاهای محبوب تهران است و برخلاف موزهها و کاخهایی که مهجورند و به ندرت کسی از آنها دیدن میکند، حال خوشی دارد. هرسال در روز اول فروردین فقط ۱۲ هزار نفر از این کاخ دیدن میکنند و صف طویل جلویش، حکایت از دیدنی بودن کاخ دارد.
برای دیدن کاخ گلستان میتوان در ایستگاه مترو ۱۵ خرداد یا امام خمینی از قطار پیاده شد و گردشکنان از بین جمعیت و ساختمانهای قدیمی و درشکهها گذشت و به کاخ رسید. اگر امکان دسترسی به مترو را نداشتیم، میتوانیم با تاکسی و اتوبوس خودمان را به چهارراه گلوبندک برسانیم و چند دقیقهای را تا کاخ پیاده برویم.
درست است که قدمت کاخ گلستان به دوره شاه طهماسب صفوی برمیگردد، ولی بیشتر کاخها و عمارتهای داخل آن در دوره قاجار ساخته شده و بزرگان قاجار و بعد از آن پهلوی به آن رفت و آمد میکردند.
کاخ گلستان تهران، جز تاجگذاری پادشاهان، حوادث دیگری را هم به خود دیده است. گشایش مجلس یکم و برپایی مجلس موسسان در این مکان اتفاق افتاده و حالا باشکوه و استوار به زمان ما رسیده است.
چرا اسمش گلستان است؟ در کتاب “طهران در عهد ناصری” آمده که به دلیل قرار گرفتن این مجموعه در باغ یا گلستان و وجود باغچهها و خیابانهای دراز با درختان چنار و سرو اسم این مجموعه را گلستان گذاشتهاند ولی درستی آن هنوز به تایید کسی نرسیده است.
کاخ گلستان چه بخشهایی دارد؟
این فقط کاخها و عمارتهای مجموعه نیست که جذاب و دیدنیاند. محوطه گلستان با درختهای سربه فلک کشیده و استخرها و کاشیکاریهای بناها، حالمان را عوض میکند. میتوان از بازارچه گوشه محوطه خرید کرد یا در کافه کوچک آن چای خورد.
شمسالعماره
تا پیش از ساخته شدن سردرباغ ملی، شمسالعماره نماد پایتخت بود. شمسالعماره با ۵ طبقه و ۳۵ متر ارتفاع بلندترین ساختمان آن دوره تهران بود. این بنا را از فلز ساخته بودند و در آن زمان کاربرد فلز در ساختمانسازی، تحولی بزرگ به شمار میرفت.
شمسالعماره، به دست ناصرالدین شاه و بعد از بازگشتش از فرنگ به شیوه بناهای بلند اروپایی ساخته شد و بالایش ساعتی قرار داده بودند که ملکه ویکتوریا به ناصرالدین شاه هدیه داده بود. این ساعت از آن زمان تا حالا این بر برج شمسالعماره جاخوش کرده. آینهکاریها و گچبریها و نقاشیهای این کاخ هوش از سر هر بینندهای میبرد.
ایوان تخت مرمر
این ایوان قدیمیترین بخش کاخ گلستان است و ساختش به دوره کریم خان زند برمیگردد. قدیمها در این مکان مراسم سلام و بار عام برگذار میشد. مراسم سلام، تشریفاتی با حضور شاهزادگان و صاحب منصبان بود که در دوران قاجار به مناسبتهای مختلف مثل نوروز برپا میشد.
در مراسم بارِ عام هم شاه و درباریان به گروهی از مردم اجازه دیدار میدادند. جز گچبری، سنگ تراشی، خاتم کاری، آینه کاری و منبتکاریهای به کار رفته در این ایوان، وجود تخت مرمری که به دستور فتحعلی شاه ساخته شده، این ایوان را دیدنیتر کرده. ۶۵ قطعه مرمر بزرگ و کوچک در این تخت زرد رنگ استفاده شده.
خلوت کریمخانی
در گوشه شمال غربی محوطه گلستان جلوخان یا خلوت کریمخانی قرار گرفته. زمان ساخت این بنا به دوره کریمخان برمیگردد و از این نظر اهمیت دارد که آقا محمدخان دستور انتقال استخوانهای کریمخان را از شیراز به تهران میدهد.
این استخوانها در زیر جایی که محل عبور و مرور آقامحمدخان بود، دفن میشود و آقامحمدخان، هر روز از رویشان راه میرود. این مکان در زمان ناصرالدین شاه، محلی بود برای خلوت کردن و قلیان کشیدن پادشاه تا اینکه رضا شاه دستور پیدا کردن استخوانهای کریم خان و انتقال آن به جای مناسبی را داد.
تالار اصلی
تالار اصلی خود از بخشهای مختلفی تشکیل شده؛ تالار سلام یا موزه که ناصرالدین شاه ساعت زیادی از وقت خود را صرف چیدن اشیای و جواهرات داخل آن میکرد، تالار آینه که در ابتدا محلی برای نمایش تخت طاووس و تاج کیانی بود و این روزها به خاطر تابلوی رنگ و روغن مرحوم میرزا محمد خان کمال الملک غفاری معروف شده، تالار عاج و تالار ظروف که برخی از هدایای سلاطین اروپایی به شاهان قاجار در آن به نمایش درآمده.
تالار برلیان
قدیمها در محل فعلی تالار برلیان که در شرق تالار عاج قرار دارد، تالار بلور قرار داشت، ولی روی خرابههای تالار قبلی، تالار برلیان ساخته شد. در زمان ناصرالدین شاه این تالار محل نگهداری هدایای شاهان غربی بود و در زمان پهلوی به محلی برای پذیرایی و برپایی مهمانیهای رسمی دربار تبدیل شد.
عمارت بادگیر
در ضلع جنوب غربی کاخ گلستان به عمارت بادگیر میرسیم. این عمارت یکی از عمارتهای پرکار و باشکوه کاخ است و در داخلش نقاشیها، زرنگاری، آینه کاری، گچ بری، منبت کاری و مرمرهای زیادی به کار رفته. این بنا در زمان فتحعلی شاه ساخته شد؛ اما در زمان ناصرالدین شاه تغییرات عمدهای در آن صورت گرفت و به شکل امروزی در آمد.
بیشتر بخوانید: جاهای دیدنی تهران کجاست؟
حوضخانه تالار سلام
حوضخانه از دو بخش نگارخانه و موزه مخصوص تشکیل شده. نگارخانه این روزها به نمایش نقاشیهای دوره قاجار اختصاص دارد و در موزه مخصوص هم نفیسترین وسایل مربوط به شاهان قاجار به نمایش درآمده.
موزه مردمشناسی
چند دست مبل استیل لوئی شانزدهم، پردههای مخملی، دو قطعه آینه با قاب و پایهها، مجسمههای برنزی و مطلا و چند قطعه قالی بافت ترکیه و لباسهایی از زنان و مردم قاجار، از جمله چیزهاییست که در موزه مردمشناسی که به سبک و سیاق بناهای اروپایی ساخته شده، قرار دارد.
تالار الماس
در جنوبیترین قسمت کاخ گلستان میرسیم به تالار الماس که به خاطر آینهکاریهای بیشمارش به این نام معروف شده، ویژگیای که در سایر بخشهای کاخ گلستان هم دیده میشود.
ساعت و روزهای بازدید از کاخ گلستان
همه روزهای هفته به جز : ۱۴ خرداد، ۲۱ رمضان ، تاسوعا و عاشورای حسینی، ۲۸ صفر و۲۵ شوال میتوانیم به دیدن این کاخ برویم.
در شش ماه اول سال از ساعت ۰۹:۰۰ تا ۱۸:۰۰ و در شش ماه دوم سال از ساعت ۰۹:۰۰ تا ۱۷:۰۰
هزینه بلیط
بلیط ورودی کاخ گلستان ۲۵۰۰ تومان است و برای دیدن هرکدام از کاخها و تالارهای مجموعه هم باید هزینه جداگانهای را پرداخت کنیم. تنها بازدید از خلوت کریمخانی و تالار برلیان رایگان است.
نوشته از کاخ گلستان چه میدانید؟ اولین بار در وبلاگ اسنپ تریپ. پدیدار شد.