در حقیقت بافت های تاریخی شهرهای بزرگ و کوچک بازگوکننده هویت،تاریخ ودانش بومی مردم آن دوران هستند ، آثار گرانبهایی که در نگاهی جامع تر شخصیت اجتماعی و فرهنگی شهر را به نمایش می گذارند.
به گزارش«توریسم آنلاین»در مقابل ارزشی که امروزه برای بناها و بافتهای تاریخی مد نظر قرار می گیرد، موضوع حفاظت از این گنجینه های فرهنگی و تاریخی و چگونگی حفظ و نگهداری آنها در کشور ما همچنان در هاله ای از ابهام و بی برنامه گی قرار دارد.
متاسفانه با گذر زمان آسیب پذیری این ثروت های بی بازگشت در برابر موارد بسیاری از تهدیدها و عوامل آسیب رسان چشمگیر شده است و بیش از آغاز حفاظت از این بناها و بافت های ارزشمند، راهکار حذف یا تخریب این آثار قدمت دار در حال پیشرفت و شکل گیری است.
باید بپذیریم که اگر این نوع نگاه نسبت به بافت ها و بناهای تاریخی پررنگ تر شود و تداوم پیدا کند ،این رویداد نامیمون با موضوع حفاظت در تعارض جدی قرار می گیرد و حیات بخش بزرگی از میراث های فرهنگی و تاریخی ملی ما در معرض آسیب های جبران ناپذیری قرار می گیرد.
در ادبیات جهانی مرمت وحفاظت، در تمامی دنیا بافتهای تاریخی را دارای ارزشی پایدار برای بازآفرینی و احیا می داند و حفاظت را امری در راستای رونق‌بخشی شهرها برای آینده و بهبود روش زندگی می‌بیند.در این راستا رویکردها و سیاست‌هایی مبتنی بر برنامه‌های حفاظت از محدوده‌های تاریخی فرهنگی شهرها مشخص شده است.
اما در حال حاضر باید بببینیم چه شد که در مواجهه با بافتهای تاریخی سرزمین مان به این وضعیت رسیده‌ایم و تاکید و پیگیری بر حفاظت چه جایگاهی در رونق شهری و گردشگری دارد؟
در این‌باره باید بگوییم که در کشور ما توجه به بافتهای تاریخی سابقه ای طولانی ندارد. در حقیقت اواخر دهه ۷۰ شروع این تجربه‌ها و حفاظت ها بوده است و غالبا تمرکز مرمتها، کالبدی و با توجه بر ابنیه بوده است و به موضوعات فراگیر حفاظت و نگهداری آثار به مرور دست یافته ایم.
اما اگر نیک بنگریم با توسعه شهرها و ظهور مصادیق متعدد مدرنیته مثل مترو، بزرگراه،پارکینگ و… مشکلات شهری کم کم به بحران تبدیل می‌شوند و متاسفانه بسیاری از مسئولین برای توسعه نصف و نیمه شهر، رای به تخریب بازمانده های بافت تاریخی مملکت می دهند.
متاسفانه علی رغم تمامی تلاشهای صورت گرفته در کشور ما در سالهای اخیر بافت تاریخی شهرهای بزرگی همچون شیراز،مشهد،تهران،تبریزو…به دلیل اعمال سیاست ها و راهکارهایی غیراصولی آسیب جدی و شدیدی دیده اند.
اما رویکرد به این موضوع به چه صورت است که در شهرهای بزرگ دنیا مثل میلان،پاریس،فرانکفورت،رُم و…. تاریخ به همزیستی مسالمت آمیز با مدرنیته رسیده است اما در کشور ما تنها با لودرها و تخریب های پنهانی شبانه به استقبال مدرنیته می روند.
آیا فقط ابلاغ سند حفاظت از بافتهای تاریخی ۱۶۸ شهرتاریخی سرزمین مان ایران در دوسال گذشته موجب حفاظت و مرمت بافت تاریخی این شهرها شده است؟ باید قبول کنیم که قدمت و تاریخ و فرهنگ به طور خاص به مناطق شهری هویت مشخصی می بخشند.
اما در حال حاضر برای بقای بافت های تاریخی باقی مانده کشور چه کارهایی می توانیم انجام بدهیم؟
اگر به تجارب قدمت دار،کشورهای توسعه یافته رجوع کنیم متوجه خواهیم شد که کشورهایی همچون ایتالیا،فرانسه، انگلیس و… با حفظ سنت و فرهنگ، بناهای گذشته،زندگی جدید را با میراث ارزشمند گذشته به همزیستی رسانده اند.
به طوری که در کشوری مثل انگلیس، حتی سنگ فرشهای رنسانسی نیز حفظ شده اند.
در کشورهای مدرن اما قدیمی دنیا با طراحی بناهایی که با بنای تاریخی گذشته کنار بیاید و در تقابل نباشد ،به حفظ مواریث فرهنگی خود کمک شایانی کرده اند و با تعریف کاربری های جدید برای بناهای قدیمی،زمینه کشاندن گردشگرهای علاقه مند به بطن بافت های تاریخی را فراهم کرده اند؛به گونه ای که کلیسایی تاریخی در فرانسه تبدیل به محل برگزاری کنسرت های محلی و بومی شده یا عمارت قدیمی «بامبرگ» متعلق به جنگ جهانی دوم در آلمان، تبدیل به چایخانه ای سنتی با وسایل مدرن شده است.
در ایران نیز در سال های اخیر چنین حرکت هایی در راستای تغییر کاربری بناهای تاریخی و پویا نمایی بافت های تاریخی صورت گرفته است،اما باید توجه داشت که در آن کشورها حفظ بنا و عدم تغییر ساختاری در ظاهر و کالبد آن،ارزش بالایی دارد و حتی در کشوری مثل فرانسه قوانین سختی برای متخاطیان در نظر گرفته می شود که بعضا در کشور ما موضوع به این صورت نیست.
البته نباید فراموش نکنیم که حیات بافت تاریخی در کشورما با حیات مردمان آن پیوند خورده است و نه لزوماً و صرفاً با حضور توریست و گردشگر.چون عموم مردم بومی منطقه به این موضوع نگاهی سنت گرا دارند.
پس با ارایه راهکارهایی مدرن اما با تکیه بر سنت و فرهنگ می توان حیات و زندگی مجدد به بافت های تاریخی داد نه اینکه لودرها را مهمان گنجینه های تاریخی نمود.
در آخر باید بیان کنیم که با انجام و تحقق چنین مواردی و موارد مشابه بافت تاریخی حیات خود را به شکل ارزنده ای حفظ می کند و جولانگاه انواع آسیب های اجتماعی نمی شود و یا زخم تخریب را تجربه نخواهد کرد.
به امید روزی که هیچ خانه تاریخی و اصیلی در گوشه و کنار این مملکت مورد بی مهری قرار نگیرد و به طمع سود بیشتر با هویت و تاریخ این سرزمین بازی نشود و در خاطرمان بماند که ایران زمین با این مواریث ارزشمند، قدمت دار شده است.
The post آن روی سکه حفاظت از بافت های تاریخی کشور appeared first on توریسم آنلاین.
