آثار تاریخی یا دفترچه ای برای نوشتن؟!

یادگاری گرفتن از سالها پیش در فرهنگ ما رسم بوده اما این روزها هویت و چگونگی فرهنگ یادگاری متفاوت شده است و فقط تحت عنوان یادگاری، شاهد رفتارهای جدیدتری در سطح جامعه هستیم.

به گزارش«توریسم آنلاین» فرقی نمی کند کجا،کدام نقطه کشور یا کدام بنای تاریخی باشد؛ از طاق بستان کرمانشاه تا تخت جمشید و حتی طاق های مینیمال تاریخی در دوردست ترین جاده ها، هیچ کدام از یادگاری نویسی عمومی مردم در امان نمانده اند،گویا هیچ جای دیگری برای نوشتن پیدا نکرده اند و بناها ومحوطه های تاریخی دفترچه پیوسته آنها هستند.
این روزها پدیده نوشتن یادگاری بر روی آثار تاریخی به عنوان یک پدیده نکوهیده، شاید نمایانگر نیاز یا میل مبهم تمامی انسانها به جاودانگی و شهرت باشد؛ اما شیوه برآوردن این نیاز، با نوعی بی فرهنگی تاریخی صورت پذیرفته است.
از منظر عمومی و جامعه شناختی یادگاری‌نویسی، نوعی«وندالیسم فرهنگی»به‌شمار می‌آید.
اگر واژه «Vandal» را تحلیل و ریشه یابی کنیم، به معنی «تخریب کننده»می رسیم که این تخریب می تواند شامل تخریب و آسیب زدن به اموال عمومی، آثار تاریخی، فضاهای شهری، جاده ها، دیوارها، طبیعت و … باشد.
تمایل به این مدل تخریب ها به صورت عمومی و فراگیر«وندالیسم»نامیده می شود. این پدیده فراگیر یک ناهنجاری اجتماعی به حساب می آید و این روزها دلایل متعددی برای آن عنوان می شود.

در حقیقت «وندال ها»در سال ۴۵۵ میلادی تحت فرمانروایی شاه «گایسریک»، شهر روم را ویران کردند، در زمان انقلاب فرانسه، واژه وندالیسم مترادف با ویرانگری، وارد زبان فرانسه و دیگر زبان های اروپایی شد. روحیه مخرب این قوم سبب شده است که همه رفتارهای بزهکارانه ای را که به منظور تخریب اموال، اشیا و لوازم عمومی صورت می گیرد و نیز تخریب و نابودی آثار هنری و دشمنی با علم و صنعت و آثار تمدن را به وندالیسم تعبیر کنند.

به باور محققان، یادگاری‌نویسی روی آثار تاریخی و فرهنگی از جنبه های گوناگون قابل توجه است و نشان‌دهنده آن است که این آثار در نگاه عامه مردم اهمیت دارد که می‌خواهند نشانی از هویت و حضور خود بر این آثار به‌جای بگذارند.اما در کشور ما پیشینه چنین رویکردی به چندین هزار سال می‌رسد و نمونه‌های آن را می توان در بناهای دوران عیلامی و هخامنشی دید و در طی زمان چنین یادگاری‌هایی حتی در دهه های اخیر روی دیوارها و ستونهای تخت‌جمشید حک شده است.اما متأسفانه چنین رسم غلطی در سال های اخیر در کشور ما رشد چشمگیری داشته است که این موضوع حاکی از ضعف فرهنگی و اهمیت ندادن عامه مردم به حفظ فیزیکی و منظری آثار تاریخی است.
هرچند باید گفت که یادگاری‌نویسی بر روی آثار تاریخی، پدیده جدید و نو‌ظهوری نیست و فقط در کشور ما نیز رخ نداده است وگاهی روی بعضی بناهای تاریخی جهان، یادگارنوشته‌هایی مشاهده می‌شود که قدمتشان با قدمت خود اثر برابری می‌کند.
می توان گفت افرادی که از آثار باستانی دیدن می‌کنند افراد متفاوتی هستند. یک دسته کسانی که باشناخت کافی و تحقیق از این بنای تاریخی بازدید می‌کنند و دسته بعدی کسانی هستند که به صورت تصادفی و بدون آگاهی تنها به این منظور که اگر روزی، آشنایی مسیرش به آن مکان افتاد اسم آنها را ببیند به دیدن آن سایت تاریخی می روند؛ شاید گونه ای نمایش دادن و نمایش روشنفکری باشد و در حقیقت با یادگاری نویسی می‌خواهند تنها ردپایی از خود به جا بگذارند.
اما برای مقابله با این روحیه تخریب گری و آسیب زدن به بناها و محوطه های تاریخی چه باید کرد؟
عده ای معتقدند در کنترل و کاهش رویکرد وندالیسم، استفاده بیشتر از ماموران حفاظت میراث فرهنگی، برای نظارت بر آثار هنری و تاریخی، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
اما باید قبول کنیم که قبل از این باید آگاهی بخشی عمومی در قبال آثار تاریخی و میراثی گسترش یابد و اگر می گوییم بنای ارزشمند تاریخی، باید ابعاد مختلف این ارزش برای عموم مردم بررسی شود تا آنها نیز به صورت فردی در قبال آنها احساس مسیولیت کنند.
اما در سطحی جدی تر و بالاتر آگاه ساختن مردم از مجازات های سنگینی که حرکتهای تخریبی به دنبال دار شاید اثرمند باشد.

امید داریم با اتخاذ چنین رویکردهایی حداقل در کشور خودمان شاهد کاهش وندالیسم فرهنگی باشیم.

The post آثار تاریخی یا دفترچه ای برای نوشتن؟! appeared first on توریسم آنلاین.